Sylvia Visser

Voor het diepgaande verhaal hoef je het Zwanenmeer niet te bezoeken.

 

Een jonge prins moet een vrouw zoeken om mee te trouwen. ‘s Nachts bij het meer ontmoet hij de betoverde Odette, die overdag een zwaan is, en hij wordt verliefd. De tovenaar betovert zijn eigen dochter Odile met als gevolg dat de prins zich door haar laat verleiden. Na een aangrijpend weerzien met Odette sterft de prins de verdrinkingsdood.

 

Gelaagder dan dit wordt het verhaal niet. Enige complexiteit hoef je van de muziek in het Zwanenmeer ook niet te verwachten. Als moeilijke muziek is wat je zoekt, luister dan naar de Matthäus Passion van Bach. Als een ingewikkeld verhaal is wat je zoekt, lees dan ‘Het verboden rijk’ van Slauerhoff. Als schitterende balletdans is wat je zoekt, ga dan echter naar het Zwanenmeer van Tsjaikovski.

 

Het Zwanenmeer bezocht ik eerder in Sint-Petersburg in Rusland, waar Tsjaikovski vandaankomt. Teleurgesteld was ik toen vanwege het simpele verhaal en de eenvoudige muziek. Ik had er juist heel veel van verwacht, omdat Sint-Petersburg al heel lang dé balletstad is. Iedere teleurstelling begint bij je eigen verwachting. Ik heb inmiddels geleerd dat een ingewikkeld verhaal of een complex muziekstuk niet is wat je moet verwachten van het Zwanenmeer. Wat je wel kunt verwachten, is prachtig ballet. Zowel Odette als Odile danst lange tijd op de tippen, schijnbaar op de punten van de tenen. Dit kan dankzij de spitzen, in Italië uitgevonden balletschoenen met een verharde tip. De Italiaanse balletdansers en -danseressen kwamen in de tijd van Tsjaikovski naar Sint-Petersburg omdat ze daar beter betaald kregen en namen hun spitzen mee.

 

Gelukkig heb ik het Zwanenmeer een tweede kans gegeven. Samen met mijn zusje bezocht ik in Amsterdam de uitvoering van de Nationale Opera en Ballet. Na afloop dronken we wat en aten bitterballen in een typisch Amsterdamse kroeg waar ook verschillende balletdansers en -danseressen iets dronken. Het Zwanenmeer is absoluut de moeite waard, als het je althans om de dans gaat.